Białka, tłuszcze, węglowodany – 3 podstawowe makroskładniki każdego posiłku. Post o białka już był, czas na tłuszcze w organizmie.
Zanim zaczęłam szukać i przeglądać informacje na temat tłuszczów, wydawało mi się, że ten post będzie najmniej problemowy spośród postów o białkach, tłuszczach i węglowodanach. Jednak zorientowanie się gdzie leży prawda, a gdzie jest stek bzdur dotyczących tego tematu zajęło mi dość dużo czasu, dlatego postaram się przedstawić tłuszcze w organizmie w pełni.
Podstawowa rozbieżność w kwestii tłuszczu na jaką się natknęła to to, że tłuszcz raz jest główną przyczyną otyłości, a innym razem nie jest. Gdzie leży prawda? Na pierwszy „rzut oka” domyślać by się można, że to pierwsza wersja jest tą prawidłową. Prześledźmy więc jak wygląda proces trawienia tłuszczu w organizmie człowieka.
Metabolizm tłuszczów w organizmie
Kwasy tłuszczowe o krótkich i średnio długich łańcuchach (do 12 węgli) oraz glicerol wchłaniają się z jelita do krwi i żyłą wrotną przedostają się do wątroby. Natomiast kwasy tłuszczowe o długim łańcuchu węglowym, cholesterol, monoglicerydy oraz glicerol zamieniane są w ścianie jelita w triglicerydy; tworzą się chylomikrony i lipoproteiny VLDL (połączenia z białkami). Związki te uwalniane są do układu limfatycznego, skąd przechodzą do krwiobiegu i dalej tętnicami do tkanek. Lipoproteiny (jako transportery) dostarczają triglicerydy, cholesterol i fosfolipidy do wątroby, zapasowej tkanki tłuszczowej oraz pozostałych tkanek. Uwalnianie kwasów tłuszczowych z triglicerydów zawartych w lipoproteinach odbywa się z udziałem lipazy lipoproteinowej. Uwolnione kwasy tłuszczowe po przejściu przez błonę komórki mogą zostać wykorzystane jako materiał energetyczny lub do syntezy nowych triglicerydów, które gromadzą się w cytoplazmie w postaci kropelek tłuszczu albo zostają użyte do budowy membran.
Do odkładania tłuszczu przez nasz organizm w postaci tkanki tłuszczowej dochodzi w momencie nadmiaru substancji odżywczych, a więc wtedy, gdy nasz organizm nie jest w stanie wykorzystać w pełni spożytej przez nas energii w postaci jedzenia. W takim przypadku dochodzi do odłożenia tłuszczu. Bez względu na to czy są to tłuszcze, węglowodany czy białka. Jedyną różnicą między tymi makroskładnikami jest to że zarówno białka jak i tłuszcze (w porównaniu do węglowodanów) muszą przebyć „dłuższą” drogę, żeby mogły być wykorzystane w postaci energii przez nasze mięśnie lub odłożone jak widać to na schemacie powyżej.
Bardzo duże znaczenie ma w procesie odkładania tłuszczu mają także węglowodany o których napiszę wkrótce. Wspomnę tu tylko, że spożycie węglowodanów powoduje wydzielenie insuliny (w celu zbicia poziomu cukru w organizmie), która ma wpływ na tępo odkładania się tłuszczu do komórek, czy też zahamowania rozkładu komórek tłuszczowych. Insulina jednak pobudza transport aminokwasów, więc działa silnie antykatabolicznie jeśli chodzi o białka.
Funkcje tłuszczów w organizmie
Znaczenie tłuszczów dla organizmu
Często chęć zgubienia zbędnych kilogramów prowadzi do tego, że ograniczamy spożycie tłuszczów do minimum, a niekiedy wykluczamy je zupełnie z naszej diety. Zapominamy jednak, że tłuszcz jest bardzo istnym składnikiem pokarmowym dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, więc jego niedobór jak i nadmiar prowadzi do problemów zdrowotnych.
Należy pamiętać, że zapotrzebowanie na tłuszcz dla każdego organizmu jest inne, jednak zaleca się, aby dzienne spożycie tłuszczów stanowiło 25-30 % dziennego zapotrzebowania na kalorię w diecie podstawowej. Oczywiście w przypadku osób otyłych, chcących zgubić nadmiar tkanki tłuszczowej procent ten powinien być mniejszy.
W racjonalnym żywieniu trzeba pamiętać o odpowiednich proporcjach między poszczególnymi makroskładnikami, nie zapominając przy tym o mikroelementach i witaminach. Sukcesem w zdrowej diecie jest przede wszystkim zdrowy rozsądek! Nie za dużo i nie za mało!
Nie wolno pomijać, żadnych potrzebnych dla naszego organizmu składników. Dlatego też całkowite zrezygnowanie z tłuszczu dla naszego organizmu jest niewskazane. Niedobór tłuszczu w diecie może być przyczyną suchości skóry, stanów zapalnych skóry, osłabienia odporności, zaburzeń hormonalnym (kwasy tłuszczowe wchodzą w skład hormonów płciowych). Natomiast nadmiar tłuszczu prowadzi o otyłości i innych poważnych problemów zdrowotnych, których chyba nie trzeba po raz enty powtarzać.
Tłuszcze w organizmie człowieka – podział
Tłuszcze, które spożywamy:
Tłuszcze, które spożywamy możemy podzielić na dwie grupy:
Niestety spożywamy również bardzo szkodliwe dla naszego organizmu tłuszcze TRANS!!! Jest to bardzo długi temat i bardzo ważny, dlatego też będzie miał on swój własny post. A tymczasem wszystkich zainteresowanych tematem kieruję na krótki artykuł Tutaj.
Zobacz także: Najzdrowsze oleje – jaki olej do codziennego użytku wybrać?
2 Responses
To jak jakiś wykład na kierunku biologicznym… 🙂
Zależało mi na dobrym przedstawieniu tematu, żeby później nie mieć problemów z tym co i jak łączyć w swojej diecie trzeba zrozumieć podstawy. I ja te podstawy starałam się przedstawić.